Xukuumadaha Ethiopia iyo Somaliland oo Heshiis Sal Balaaran kala Saxeexday

Xukuumadda Somaliland ayaa faahfaahin ka bixisay qodobadii ka soo baxay shir Salaasadii doraad ugu soo gebageboobay dawladaha Somaliland iyo Itoobiya Magaalada Hargeysa, kaasoo ay labada dhinac kaga wadahadleen qodobo dhawr ah oo ku saabsan sidii labada dal isaga kaashan lahaayeen dhinacyada Ganacsiga, nabad-gelyada, isu socodka shacbiga labada wadanka iyo Waxbarashada.

Shirkan oo daba socday shir sanadkii hore labada dawladood ku yeesheen Magaalada Diri-dhaba ee carriga itoobiya, isla markaana labada dhan ay u kala metelayaan Guddiyo farsamo oo ka socda Hay’adaha dawliga ah, ayaa laga soo saaray qodobo lagu sii ambo-qaadayo waxyaabihii ka soo baxay shirkii kan ka horeeyay ee diri-dhiba, gaar ahaan sidii loo abuuri lahaa Xidhiidh Ganacsi oo si rasmiya ay labada dawladood Heshiis dhaxal-gal ah uga Gaadhaan.

Sidaasina waxa uu  xalay u Sheegay Wasiir ku-xigeenka arrimaha dibada Cali Mawliid Maxamuud Ibraahim mar uu warbahinta lahadlayey,, waxaanu Wasiir ku-xigeenku sheegay Shirkii labada maalmood socday diirada lagu saaray laba qodob oo ka mid ah qodobadii Xudunta u ahaa shirkii ka horeeyay, kuwasoo kala ahaa Ganacsiga iyo Nabad-gelyada, isla markaana dib loogu dhigay shirar dambe iskaashiga labad Wadan ee dhanka Waxbarashada.

“Shirkani wuxuu daba socday shir kal hore ka dhacay Magaalada Diri-dhaba oo ay ka qayb-galeen Masuuliyiin Guddi farsamo ah oo kala metelayay labada dawladood, waxaana intii uu socday lagu gorfeeyay qodobo dhawr ah oo ay ugu muhiimsanyihiin Ganacsiga sidii Xidhiidh Ganacsi oo rasmiya loo aabuuri lahaa iyo inay Nabad-gelyada labada dal ka wada shaqeeyaan, iyadoo qodobo kale oo ku jiray shirkii hore oo Waxbarashada iyo isusocodka labada shacbi dib loogu dhigay shirarka dambe”ayuu yidhi wasiirku.

Waxaanu isagoo hadalkiisa sii wata intaasi raaciyay “runtii markii laysla gorfeeyay arimahaasi, waxa lagu heshiiyay in mudo laba bilood Gudohood ah labada dawladood ku soo magacowdaan Guddiyo kale oo daraasaysa arimaha xudunta u ah wada hadalka iyo qodobada lagu heshiiyay, waxaana xusid mudan in waxyaabaha laga wada hadlay ee dhanka Ganacsiga oo weftiga Itoobiya shirka ka sheegeen ay ka mid tahay inay doonayaan Mustaqbalka dhow inay wax kala soo degaan dekeda Berbera oo boqolka sodon ay wax kala soo degi doonaan iyo amaanka oo isaga laftiisu in la kala Iibsado ama laga heshiiyo loo baahanyahay”ayuu yidhi.

Wasiir ku-xigeenka arrimaha dibadu mar uu ka hadlayay waxyaabaha ay dhankooda ka dalbadeen inay Itoobiya ka Iibiyaan ama Isdhaafsiga Ganacsi kula wadaagayaan dalkaasi waxa uu yidhi”Runtii waxyaabo badanbaa loo bandhigay oo ay ka mid yihiin in suuqyada Itoobiya lagu Iibin karo loona dhoofin karo guud ahaan badeecadaha Somaliland laga soo saaro iyo wixii kale ee ku soo, Kalluunka iyo Milixda iyo waxyaabaha lagu warshadeeyo Somaliland ee Biyaha, Saabuunta iyo sharaabka ayaana ka mid ah waxyaabaha loo bandhigay ee ay soo dhaweeyeen inay Somaliland u dhoofiso, laakiinse arintu hada waay maraysaa guddiyo farsamo ee waxa loo gudbi doonaa shirar dambe oo ay ka qayb-galaan wasiiro labada xukuumadood ka socda, kuwaasoo heshiisyo rasmiya ku kala saxeexan doona wixii lagu heshiiyo,”

Isagoo hadalkiisa sii wata waxa uu yidhi “waxa kale oo weftiga Itoobiya balanqaadeen in dhakhso loo soo deyn doono Gaadiidka iyo Mawaadiniinta Somaliland ee ku xidhan dalkooda, guud ahaana shirkani runtii wuxuu ku dhamaaday guul iyo isfaham, waxaana la filayaa oo lagu qorsheeyay in mudo gaaban labada dawladood soo magacabaan laba Gudi oo sii amba qaada arimahan laysla qaatay”ayuu yidhi.

Wasiir ku-xigeenka arrimaha dibadu sidoo kale waxa uu sheegay inay dawlada Itoobiya Deeqo waxbarasho u fidin doonto arday reer Somaliland ah,shirkana ay ka balanqaadeen weftigoodu, isla markaana labada dawladood rejo fiican ka qabaan inay guud ahaanba midho dhalaan waxyaabaha ay Higsanayaan inay iska kaashadaan, isagoo hoosta ka xariiqay in Iskaashiga labada wadan lagu kala saxeexan doono nidaam waafaqsan shuruucda labada wadan, iskaa markaana waxyaabaha lagu heshiiyo intaanay kala saxeexan loo saari doono Khubaro Xeel-dheerayaal ah oo ka baaraan degi doona nuxurka arimaha lagu heshiinayo.

Iskaashi siyaasadeed, mid Ganacsi iyo ka wada shaqaynta nabad-gelyada ee labada dawladood oo ka qoto sidii hore, kuna qodoma heshiisyo iyo shuruuc laysla Ogolyahay, ayaa muhiimad weyn ugu fadhiya labada dawladood,kuwaasoo duruufo badan oo jira ku sii dhaweynaya inay Guulaystaan, waxyaabaha lagu faaqidayo shirarkii qabsoomay iyo kuwa dambe ee dhici doon.”