Position Paper Somaliland and Somalia Ankara Communiqu- TAAGEERADA GO’AAMADA BAYAANKA ANKARA

HORNWATCH Index:   S/land /0212/13                                          

Ku: Warbaahinta Gudo iyo dibadba

Taar: 15 April 2013

UJEEDO:          TAAGEERADA GO’AAMADA BAYAANKA ANKARA (Ankara Communiqué)

Difaacayaasha Xuquuqda Aadamiga Somaliland waxay soo dhawaynayaan go’aamada shalay ka soo baxay wada-hadaladii u dhexeeyay madaxda labada dal ee Somaliland iyo Somalia, wadahadaladan oo uu marti galiyay Madaxwaynaha dalka Turkiga, oo si rasmi ah uga socday magaalooyinka Stanbul iyo Ankara 11 – 13 April 2013.

Difaacayaasha Xuquuqda Aadamiga Somaliland, waxay hambalyaynayaan soona dhawaynayaan hogaaminta khibradeed siyaasadeed iyo go’aan qaadashada Madaxwaynaha Somaliland, xukuumadiisa iyo masuuliyiinta uu u xushay ka qaybgalka wadahadalada Turkiga ee metalaya qaranka Somaliland. Madaxwaynaha Somaliland iyo masuuliyiinta uu u xushay shirka Turkigu waxay muujiyeen bisayl iyo siyaasadeed oo ka turjumaysa rabitaanka shacbiga Somaliland iyo geedi socodka halganka loogu jiro ka midho dhalinta qaran madaxbanaan oo caalamku aqoonsan yahay, go’aanada ka soo baxay wadahadalada Turkiga ee ay wada yeesheen Somaliland iyo Somalia waa qaar u horseedi kara shacabka labada dal iyo guud ahaan manadaqada Geeska Afrika xasilooni iyo deganaansho, sidoo kale bilowga is afgaradka labada dal ee Somalia iyo Somaliland in ay ka wada shaqeeyaan danaha labadooda dal iyo horumarintiisa.

Difaacayaasha Xuquuqda Aadamiga Geeska Afrika waxay soo dhawaynayaan in ay labada dal ee Somaliland iyo Somalia aqoonsadaan muhimada ay leedahay iskaashiga xoogan oo ay ka yeeshaan dhinaca Nabadgalyada iyo Sirdoonka, sababta oo ah amaan darada ka dhacda labada dal midkood waa mid khusaysa kan kalana, sidaasi darteed wadaaga labada dale ee ku aadan dhinaca fursadaha tababarada iyo qalabaynta hay’adaha ugu xil saaran labada dal dhinaca amaanku waa mid leh muhimad gaar wakhtigan xaasaasiga ah. 

Guud ahaan Go’aanada ku xardhan baaqa Ankara ee 7 qodob ahi waa fariin culus oo Somaliland u dirtay beesha caalamka iyo shirka dhawaan ku qabsoomaya dalka boqortooyada Ingiriiska, kaasi oo si cad ugu sheegaya in dalka Somaliland uu gaar ka yahay dalka Somalia.

Gudida Ilaalada Xuquuqda Aadamiga Somaliland, waxay la dhacsan yihiin heshiisyada dhawaan xukuumada Madaxwayne Siilaanyo la gashay hay’adaha ugu saamaynta badan caalamka marka laga hadlayo dhinaca hogaamiyayaasha caalamka iyo golayaasha lagu sargooyo siyaasada dunida. Talaabadan  waxa aanu u aragnaa mid wax wayn ka tari doonta arimo farobadan sida Maalgashiga Caalamiga ah, helitaanka gargaar aadaminimo, iyo mashaariic horumarineed marka laga yimaado fursadaha siyaasadeed ee ay hay’adaha noocan ahi keeni karaan. Sidaasi darteed, Somaliland shillinka ku baxaa waa mid faa’iido badan soo galinayana dalka

Difaacayaasha Xuquuqda Aadamiga Somaliland, waxay xogogaal u yihiin in aanay ahayn qaar lagu khasaaray Safarada xidhiidhka ah ee aan nasashada lahayn ee Madaxwaynaha Somaliland uu hadh iyo habeen ugu jiro danta iyo maslaxada Qaranka Somaliland, isagoo isaga dab qaadaya Hargeysa, Addis Ababa, Iimaaraadka iyo Turkiga oo qaarkood uu ku labo jeer noqonayo,  waxay tani muujinaysaa sida ay uga go’an tahay xaqiijinta iyo hirgalinta masiirka shacabka soo doortay, waxay muujinaysaa sida ay uga go’an tahay gaadhsiinta dalka iyo shacabkiisa horumar dhaqaale caafimaad waxbarasho, waxa kale oo ay muujinaysaa sida ay uga go’an tahay in Dalka Somaliland helo aqoonsi caalami ah.

Difaacayaasha Xuquuqda Aadamiga Somaliland waxay ka maragfurayaan in mudo ahba dadka iyo xooluhuba waxay ka cabayeen Ceelashii dalka bari iyo galbeedba uu ka qoday Madaxwayne Siilaanyo mudadii koobnayd ee uu talada dalka hayay.

Sidoo kale waxaanu soo dhawaynaynaa una mahadnaqaynaa Madaxwaynaha dalka Turkiga Abdallah Gul iyo xukuumadiisa oo suurtogaliyay qabsoomida wadahadalada dalkiisa ku dhex maray hogaamiyayaasha labada dal ee Somalialnd iyo Somalia.

Ugu dambayntii waxanu soo dhawaynayanaa niyadsami iyo masuuliyad ay muujiyeen Madaxwaynaha xukuumada Federaalka ah ee Soomaaliya Mud. Xasan Sheekh iyo masuuliyiintii xukuumadiisa uga qaybgalay Wadohadalada labada dal ee Somalia iyo Somaliland ku wada yeesheen dalka Turkiga. 

Suleiman Ismail Bolaleh

Afhayeenka Difaacayaasha Xuquuqda Aadamiga Somaliland